Kompostownik na działce daje dużo korzyści: pozwala utylizować zebrane, nierzadko kłopotliwe fragmenty roślin, klasyfikowane jako odpady zielone i przerabiać je w cenny nawóz organiczny. W dodatku można w nim „przerabiać” wiele resztek kuchennych. Służy także do produkcji ziemi liściowej. Co można wrzucać do kompostownika. Z czego i jak zrobić kompostownik?
Kompostownik ogrodowy powinno się budować w mało wyeksponowanej części działki, oddalonej od okien, a także rekreacyjnych elementów małej architektury. Po pierwsze: to mało atrakcyjny wizualnie obiekt, który raczej szpeci otoczenie, niż zdobi. Po drugie: kompostowanie trawy, a także innych odpadów organicznych wiąże się z wydzielaniem nieprzyjemnego, czasem intensywnego zapachu. Z założenia kompost powinien mieć zapach ściółki, w praktyce bywa z tym różnie. Dlatego często sytuuje się go w części gospodarczej, np. przy domku narzędziowym. Najlepszy jest półcień, gdyż ograniczy się w ten sposób wysychanie kompostu. Jak zbudować kompostownik z desek lub innych materiałów?
Kompostowniki ogrodowe – budowa i rodzaje
Kompostownik może być drewniany, murowany, betonowy, plastikowy, z siatki lub z palet. Można go kupić w branżowych sklepach lub zbudować samemu. Często do tego celu używa się materiałów z recyklingu. Nie ma sensu wysilać się nad zaawansowanym projektem. W tym wypadku prostota jest w cenie.
Budowa jest łatwa. Wydzielony teren należy oczyścić z darni. Opcjonalnie wykopuje się dół o głębokości 30-50 cm - wtedy konstrukcja będzie pojemniejsza i mniej rzucająca się w oczy. Następnie w narożnikach wbija się w ziemię drewniane słupki. Warto je potraktować, podobnie jak pozostałe drewniane elementy, preparatem konserwującym, np. bejcą. Na dnie kompostownika rozkłada się siatkę, a potem mocuje ją do słupków. Następnie przytwierdza się trzy ściany kompostownika. Mogą to być deski (np. przybijane gwoździami) lub siatka o drobnych oczkach. Wnętrze kompostownika warto otulić czarną folią, do czego można użyć zszywacza. Deski na front przecina się w taki sposób, aby mieściły się wewnątrz konstrukcji i opierały się na pionowych słupkach. Układa się je jedna na drugiej bez stałego mocowania (można co najwyżej przypiąć je lekko drutem). Kolejne dokłada się wraz z powiększaniem się pryzm kompostowych. Konstrukcja nie powinna przekraczać 100 cm wysokości, mierzonej od poziomu gruntu. Istotny jest stały dostęp powietrza, a także możliwość łatwego przekładania pryzm. Jednocześnie trzeba zadbać o dobry dojazd dla taczki.
Jak prawidłowo zrobić kompost?
Do kompostowania nadaje się większość materiałów organicznych powstających w ogrodzie po grabieniu, koszeniu, uszczykiwaniu oraz wykonywaniu zabiegów cięcia. Istotną sprawą jest, aby grubsze warstwy zawierające dużą ilość azotu (zielone części, resztki pozbiorowe po warzywach) przekładać cieńszymi, zawierającymi węgiel (drobne gałązki, opadłe i zaschnięte liście). Optymalna proporcja to 2:1.
Drobne gałązki układa się także na dnie jako pierwszą warstwę drenażową. Ponadto dobre naturalne materiały do kompostowania to słoma i torf. Z resztek kuchennych i domowych wykorzystuje się obierki po owocach i warzywach, skorupki jaj, resztki żywności, popiół drzewny, włosy i pióra, resztki po kawie i herbacie, przeterminowane przyprawy (oprócz soli), tekturę i czarno-białe gazety, 100% wełnę i bawełnę.
Czego nie wolno kompostować?
- resztek roślinnych, które zawierają ślady chorób lub oznaki żerowania szkodników,
- kwitnących i owocujących chwastów,
- orzecha włoskiego i dębów - pierwszy wydziela niekorzystne dla produkcji kompostu substancje, drugi zawiera dużo garbników i wolno się kompostuje,
- cytrusów,
- mięs i kości.
Jak prowadzić kompostownik?
Dwie najważniejsze prace przy produkcji kompostu to utrzymywanie dużej wilgotności przerabianego materiału i sporadyczne przekładanie pryzm, najlepiej przy użyciu wideł amerykańskich. Nie można przesadzać z grubością jednorodnych warstw. Zbyt grube pokłady materiału, np. skoszonej trawy, mogą gnić. Zwykle czas produkcji w pełni wartościowego kompostu trwa 8-12 miesięcy. Taki nawóz ma brunatne zabarwienie i gruzełkowatą strukturę. Produkcję można przyśpieszyć przez stosowanie różnorodnych aktywatorów kompostu, dostępnych dostępne w sklepach ogrodniczych, podlewanie gnojówkami z roślin i dodawanie nawozów organicznych (obornik, mączka bazaltowa). Kompost produkowany na szybko (2-3 miesiące) jest wykorzystywany jako ściółka okrywająca.
